- ναυμαχία
- Μάχη μεταξύ πλοίων, θαλασσομαχία. Οι Ρωμαίοι ονόμαζαν ν. τη θεαματική αναπαράσταση μάχης, σε ειδική δεξαμενή, μεταξύ πλούσιων με δούλους ή καταδικασμένους σε θάνατο.
Στην αρχαιότητα οι ν. γίνονταν με κύριο όπλο το έμβολο και οι πολεμιστές που βρίσκονταν στα πλοία πολεμούσαν «εκ του συστάδην».
Αργότερα, μετά την εφεύρεση του «υγρού πυρός», στον 7o αι., οι ν. πήραν άλλη μορφή. Η εφεύρεση αυτή, αποκλειστικά βυζαντινή, διατηρήθηκε από τους Βυζαντινούς μυστική και το γεγονός τους εξασφάλιζε, σχεδόν πάντα, τη νίκη. Το 13o αι. η τοποθέτηση πυροβόλων στα πλοία άλλαξε ριζικά το χαρακτήρα της ν., που πήρε ουσιαστικά τη μορφή μονομαχίας πυροβολικού. Τον χαρακτήρα αυτό τον διατήρησε και μετά την ατμοκίνηση των πλοίων. Αργότερα η εξέλιξη της τεχνικής και η εφεύρεση διάφορων τύπων βλημάτων πυροβόλων, έδωσε στη ν. τον σημερινό χαρακτήρα της. Σταθμός στην ιστορία των ν. υπήρξε η εφεύρεση του αεροπλάνου, που χρησιμοποιήθηκε για την κάλυψη των φιλικών πολεμικών πλοίων και το βομβαρδισμό των εχθρικών. Το αεροπλάνο χρησιμοποιήθηκε και για πολεμικές επιχειρήσεις μεγάλης κλίμακας με τη ναυπήγηση των αεροπλανοφόρων. Τέλος, οι πύραυλοι και τα πυρηνικά όπλα, προσέθεσαν νέα στοιχεία στη διεξαγωγή ν. και μετέβαλαν ριζικά τις μεθόδους που έως τότε επικρατούσαν.
Πίνακας του ζωγράφου Λ. Γεραλή, που απεικονίζει τη ναυμαχία της Λήμνου (5 Ιανουαρίου 1913), με την οποία κρίνεται οριστικά υπέρ της Ελλάδας η τύχη του Αιγαίου (φωτ. από την έκδ. «100+1 χρόνια Ελλάδα»).
Πίνακας του Βρετανού ζωγράφουΤσάμπερς, που εικονίζει τη ναυμαχία του Τραφάλγκαρ. Στη ναυμαχία αυτή, ο βρετανικός στόλος με αρχηγό το Νέλσωνα, νίκησε το συμμαχικό στόλο της Γαλλίας και της Ισπανίας (1805). (Εθνικό Ναυτικό Μουσείο, Γκρήνουιτς.
* * *η (ΑΜ ναυμαχία, Α ιων. τ. ναυμαχίη) [ναύμαχος]πολεμική σύγκρουση που διεξάγεται στη θάλασσα με πλοία, πολεμική αναμέτρηση ναυτικών δυνάμεων («τὴν περὶ Σαλαμῑνα ναυμαχίαν τῶν Ἑλλήνων πρὸς τοὺς βαρβάρους γενομένην», Πλάτ.)αρχ.1. (στους Ρωμαίους) αγώνες κατά τους οποίους γίνονταν θεαματική αναπαράσταση μάχης μεταξύ πλοίων στην οποία χρησιμοποιούνταν ως ναυμάχοι δούλοι ή καταδικασμένοι σε θάνατο2. χώρος στον οποίο τελούνταν τέτοιου είδους αγώνες.
Dictionary of Greek. 2013.